Deze week las ik een artikel over de link tussen ADHD en voeding via Facebook. Er werd gerefereerd naar het werk van Lidy Pelsser. Ik kwam voor het eerst in contact met haar werk in 2012 via een artikel in Ode Magazine (nu The Optimist). Zo lang duurt het, ondanks de massale communicatie kanalen, dus nog voor een effectievere aanpak - naast medicatie - zijn weg vindt in deze wereld. Maar dat is vast niet de enige reden voor die trage verspreiding. Daar ga ik zo meteen dieper op in. In elk geval, wil ik dit mooie werk een extra duwtje in de rug geven en daarom schrijf ik deze blog. Het was initieel trouwens een stukje in mijn boek "Architect van je Organisatie". Ik ben in die zin blij om het alsnog te kunnen delen. Een breed vertakte manier van kijken Waarom was het een stukje in mijn boek over organisaties? Omdat het te maken heeft met "zienswijzes". In het begin van mijn boek licht ik de "zienswijze" toe die het werk van een OrganisatieCoach stuwt. Doorheen heel verschillende disciplines spelen nl. vaak dezelfde "zienswijzes" en veel doorbraken komen er pas nadat er op een andere manier gekeken wordt naar de dingen die zich rondom ons manifesteren. Je vindt meer info daarover onderaan deze blog bij de geraadpleegde bronnen. ADHD wordt gezien als iets dat niet OK is, als een stoornis, iets dat lastig is en moet weggewerkt of opgelost worden en liefst in één keer. Vaak maakt ADHD de deelname aan onze samenleving heel moeilijk of onmogelijk voor zowel ouders als kind. De courante oplossing is meestal Ritalin of Concerta maar de nevenwerkingen van dit middel (slapeloosheid, depressie, hoge bloeddruk, versnelde hartslag en zelfs verslaving) en het stigmatiserende probleem-label zijn heel ingrijpend voor kinderen. Het labelen van iets als een probleem EN het zoeken naar een quick-fix (in dit geval medicatie) om het in één keer, zonder moeite weg te krijgen is een manier van kijken naar dingen die niet als norm worden ervaren. Die manier van kijken naar problemen kom ik ook tegen in organisaties. Het is volgens mij een diep ingebedde manier waarmee we problemen tegemoet treden. Terwijl er andere manieren zijn om hiermee om te gaan. En één van de voorbeelden waarmee ik die andere bril probeerde duidelijk te maken was het werk van Lidy Pelsser ... Het werk van Lidy Pelsser Na meer dan 10 jaar zoeken vond Lidy Pelsser als wetenschappelijk onderzoeker mogelijks een alternatieve aanpak waarbij ze de link tussen ADHD en voedsel kon aantonen (zie filmpje). D.m.v. een eliminatiedieet slaagt ze er ondertussen in om bij meer dan 60% van de kinderen ADHD te laten verdwijnen waardoor het kind weer een 'normaal' kind wordt en het zijn jeugd terug krijgt. Bij zo'n eliminatiedieet worden in de eerste vier weken alle levensmiddelen weggelaten waarvan bekend is dat ze gezondheidsklachten kunnen geven. Door dit streng dieet, verdwijnen de klachten meestal waardoor men stapsgewijs terug voedingsmiddelen kan toevoegen. Van zodra iets leidt tot klachten, komt het op de lijst van "foute levensmiddelen". Meestal leidt dit eliminatiedieet tot 2 à 6 levensmiddelen die niet meer mogen gegeten worden. En uit haar onderzoek blijkt het niet alleen te gaan over suikers en kleurstoffen waar vaak naar gewezen wordt als de boosdoener. Ondertussen wordt deze aanpak verder verfijnd waardoor misschien nog meer dan 60% van de kinderen met ADHD kunnen geholpen worden en waardoor het aantal kinderen die (dure) pillen moeten nemen met alle bijhorende neveneffecten verder kan dalen.
Onderzoekend blijven als basishouding Ouders, leerkrachten, opvoeders, dokters, ... die blijven vast houden aan een lineaire, outside-in, off-the-shelf manier van denken t.a.v. ADHD zullen zich niet snel over geven aan dit soort eliminatie dieet. Een quick-fix oplossing vergt nl. minder inspanning. Ik denk dat dit één van de redenen is waarom het werk van Lidy Pelsser zo traag in de wereld binnen sijpelt. Het sluit niet aan bij de gangbare manier van denken. Laten we dus even dieper in zoomen op de ingrediënten van haar zienswijze. Eerst en vooral dient te worden toegejuicht dat Lidy Pelsser de moed had om te blijven zoeken, tegen de stroom in ... en dit omdat ze de huidige aanpak niet kindvriendelijk vond. Men begrijpt nog maar heel beperkt hoe ADHD in elkaar zit en toch ontstaan er al vastgeroeste assumpties over hoe ADHD dient aangepakt te worden, los van de neveneffecten. Vanuit de gevestigde orde kreeg Lidy Pelsser trouwens bakken kritiek. Haar onderzoek zou niet helemaal wetenschappelijk correct - zijnde dubbelblind - opgezet zijn. Het zou eerder aan het placebo-effect liggen door de verhoogde aandacht voor het kind want het eliminatiedieet vergt heel veel aandacht van de ouders voor het kind, enz. Eigenlijk zou je verwachten dat men onderzoekend blijft - zeker vanuit de wereld die oplossingen aanbiedt - maar plots komen er natuurlijk andere belangen om de hoek kijken eens er een commerciële interessante oplossing is gevonden. Een houding die twijfel blijft toe laten is volgens mij aangewezen in tijden van ingrijpende verandering (zie artikel in bronvermeldingen) en dit in alle domeinen ... Outside-In of Inside-Out Het toedienen van een pil is in sommige gevallen een gemakkelijkheidsoplossing: onderzoek, diagnose, label, pil en klaar. De nevenwerkingen zijn vaak zo ingrijpend dat dit niet als duurzame oplossing kan gezien worden. Maar omdat de aanpak klopt met de gangbare theorie die komt van een externe autoriteit (= outside-in), verzoenen mensen er zich mee. Alleen iemand die zich echt verbindt met hoe het is voor kinderen en ouders kan dit niet als een duurzame oplossing aanvaarden. Iemand die ziet en vanuit empathie voelt hoe pover die oplossing eigenlijk is voor kinderen, zoekt verder ... Maakt de voorschrijver van Ritalin of Concerta eigenlijk wel contact met het kind? Het eliminatiedieet is in die zin iets helemaal anders, het is veel meer gestoeld op wat we "coachend" noemen ... en daarbij is volledige aandacht voor het kind in zijn totaliteit nodig en niet alleen voor het weg te werken probleem. Hoe een oude zienswijze een mogelijke doorbraak probeert op te eten Ondertussen proberen sommige mensen deze aanpak alweer te vangen in een vast protocol. Men wil een lijst met stappen, voedingsmiddelen en percentages, ... kortom een checklist waardoor de aandacht terug zal verschuiven naar de methode eerder dan naar het kind. Lidy Pelsser weigert echter nog om hierin mee te gaan omdat deze aanpak maatwerk zal blijven vergen. Een protocol staat die onderzoekende houding te veel in de weg volgens haar. Dan probeer je een probleem in een template te duwen in plaats van nieuwsgierig te blijven. En zo zakken we terug in het toepassen van techniekjes waardoor de oprechte nieuwsgierigheid voor het kind - in dit geval - terug zou kunnen verdwijnen en wie weet zit daar wel de sleutel. In elk geval werkt deze aanpak omdat elk kind weer als iets unieks wordt benaderd. Het kind hoeft niet te passen in de ene of andere van tevoren bedachte "mal" of "template" omdat dat zo is voor zoveel % andere kinderen. Zo'n idiosyncratische aanpak (of telkens weer afgestemd op de persoon en/of situatie) zou wel eens een belangrijke sleutel kunnen zijn voor problemen waar we maar niet van af lijken te geraken. In elk geval houdt die houding mij wakker in mijn werk die ik als organisch, inside-out beschrijf i.p.v. mechanistisch. In snel veranderende tijden is het volgens mij belangrijk om onze assumpties te blijven onderzoeken ... de theorie die je hebt opgebouwd terug te durven los laten. Ons denken is vaak de grootste belemmering voor verandering. De werkelijkheid is immers veel complexer dan eender welke theorie en dat heeft de geschiedenis ons al heel duidelijk gemaakt, toch? Telkens checken of de theorie nog afgestemd is op de werkelijkheid is hyper-cruciaal. Deze houding dwingt ons om in veel kortere leerlussen te leren werken. Onderliggend aan deze aanpak is "oprechte aandacht". In heel veel gevallen - ook bij het (bege)leiden van organisatie vernieuwing - is dit misschien wel het verschil dat het verschil maakt ... Daarom deze afsluiter: Wat heeft het meeste effect: "Een abonnement waardoor je partner 2 maal per maand een verse bos bloemen krijgt thuis geleverd of af en toe een gemeende verrassing, een compliment, ...? Gaat het om de bloemen of is het de oprechte aandacht? Hoe toon je het meest dat je om iemand geeft? Wat zorgt er voor dat iets effect heeft? De binnenkant van waaruit we doen wat we doen of dat wat we kunnen zien, nl. de bloemen?" Geraadpleegde bronnen:
Blogbericht op www.EenVandaag.nl
"Dag ADHD. Hoe onderzoeker Lidy Pelsser haar tegenstanders versloeg en succes boekte bij de behandeling van ADHD met dieet." van Hanny Roskamp verschenen in Ode-Magazine van april 2012
Meer over "zienswijzes" of "paradigma's" in "Denkfundamenten ontsluierd. De code van ons denken en de wereld die daaruit voortkomt. Een introductie in Spiral Dynamics," van Max Herold en in "Spiral Dynamics: Mastering Values, Leadership and Change," van Don Edward Beck en Christopher Cowan
"Twijfel aan alles. Accepteer en erken dat we niets weten - en het kan leiden tot meer intimiteit, verdraagzaamheid en zelfvertrouwen, ja, zelfs tot spirituele verlichting." door Diana Rico in Ode Magazine - April 2012
"Architect van je organisatie," door Philippe Bailleur
"How to be an explorer of the world," door Keri Smith.