Deze vrijdag en zaterdag woonde ik samen met een 100-tal andere geïnteresseerden een twee-daags Seminar bij dat begeleid werd door Franz Ruppert (zie foto). Hij heeft een heel eigen manier ontwikkeld om via opstellingen te werken met trauma. Elke keer weer als ik contact maak met zijn werk - via boeken of Seminars - merk ik dat hij blijft evolueren aan de ene kant en dat ik zijn manier van werken altijd maar beter begin te begrijpen. Daarnaast blijf ik me verder verdiepen in het thema trauma door ook andere stromingen op te volgen (zie boekenlijst aan het einde van deze blog). Weldra neem ik deel aan een Seminar met Anngwyn St. Just in het Bert Hellinger Instituut te Groningen. Ook haar manier van werken met Trauma is heel bijzonder. In deze blog - die langer uitgevallen is dan gepland - zet ik graag een aantal aspecten op een rijtje die bij elkaar beginnen te komen op het vlak van werken met trauma. Her en der kon je er al over lezen in eerdere blogs waar ik naar zal verwijzen. Trauma & Stress Releasing Exercises In "Kijken door Trauma-Ogen" deelde ik enkele learnings uit het werk van David Bercelli. In die blog vertel ik ook iets meer over wat een trauma eigenlijk is. Via het werk van Bercelli - TRE - en Peter Levine leerde ik veel over het natuurlijke vermogen van ons lichaam om de door trauma opgebouwde spanning terug te leren los laten. En vooral hoe we dit natuurlijke vermogen doorheen de jaren met onze MIND afremmen. Zijn werk opende me nog meer voor lichaamswerk en het feit dat niet alles via praten of vermijden van de trauma-reactiverende omstandigheden kan worden aangepakt. Bercelli en vele anderen vertellen in hun werk over Vicarious of Secundair Trauma, wat vaak de bodem is van een depressie of een burn-out. En dit bracht me dan weer bij het werk van Babette Rotschild. Trauma deint uit en is zelfs besmettelijk Niet geheeld trauma deint verder uit in onze psyche en dus in ons functioneren. Het vermijden van de "triggerende" omstandigheden kan tijdelijk soelaas brengen maar al meerdere maken zag ik dat dit geen duurzame oplossing biedt. Het trauma deint dan verder uit waardoor het ons toch plots onvermijdelijk in de ogen komt kijken. Dat is een heel logisch mechanisme van onze psyche die ons duwt in de richting van heling. Vermijden of onderdrukken is pseudo-heling ... Wat me stap voor stap ook begon te dagen via haar werk is het feit dat trauma ook in iemand kan binnen sijpelen zonder dat hij of zij zelf werd overweldigd door een heftige gebeurtenis. Trauma deint dus verder uit dan de persoon zelf. Het is goed om even bij dit gegeven stil te staan ... Getuige zijn van een traumatische gebeurtenis (zelfs via TV), samen leven of intens samen werken met iemand die getraumatiseerd is of vaak in contact komt met het trauma van anderen (bv. een hulpverlener) kan op termijn een even nefast effect hebben. Dit thema is dus sowieso belangrijk voor iedereen die op een intense manier met mensen werkt en dus niet alleen voor trauma-werkers of therapeuten. De realiteit van deze inzichten zal de komende jaren alleen maar duidelijker worden. Trauma, ook in organisaties Door de hoge druk in organisaties en de veelvuldige vaak ingrijpende veranderingen, verhoogt de kans dat oud trauma terug geraakt wordt, gereactiveerd raakt, terug naar boven komt, ... of meer zelfs dat een reeds bestaand trauma dieper in de psyche van iemand wordt geduwd. En dit is zeker het geval voor organisaties die vaak in contact komen met dit soort intensiteit: brandweer, politie, ziekenhuizen, psychiatrische instellingen, ... Als het thema trauma daar niet op de radar kan komen, dan zie je vaak een heel team, een hele afdeling compenseren rond iemand die vast is komen te zitten en dat kan de bedoeling niet zijn want daar wordt niemand beter van. We zitten hier inderdaad op de grens tussen privé en werk maar ik ben geneigd alles wat impact heeft op de werkomgeving mee op tafel te brengen op de juiste manier en met de juiste omkadering. In "hoe het verlangen van medewerkers stapsgewijs uitdooft" schreef ik iets meer over hoe je dit ter sprake zou kunnen brengen op een laagdrempelige manier. Het werk van de Parijse Psychiater Jacques-Antoine Malarewicz is in dit opzicht ook een insparatiebron. De dynamiek van trauma Veel trauma-werk is momenteel gericht op trauma te wijten aan een ongeval, een ingrijpend voorval, ... maar er is ook zoiets als trauma dat ontstaat in relaties ... ja zelfs arbeidsrelaties. Trauma wordt zo soms van generatie op generatie doorgegeven. Hier zie je de link met Secundair of Vicarious Trauma. Dan is er niet altijd zoiets als één precies moment waarop het trauma zich heeft gemanifesteerd. Zeker niet als er sprake is van Secundair of Vicarious Trauma. Toch sijpelt de trauma-dynamiek traag maar zeker in de psyche binnen - soms in een heel gezin - en slijpt het als water in een rots diepe patronen in de psyche van alle betrokkenen. De meer lichaamsgerichte benadering is zeker handig om spanning los te laten maar als de interne dynamiek niet geheeld raakt dan blijft de dynamiek van binnen uit schade aanrichten. Daar maakt de aanpak van Franz Ruppert het verschil, vertelt hij zelf met heel veel overtuiging. De komende jaren zullen duidelijk maken hoe wezenlijk zijn aanpak is, maar het ziet er veelbelovend uit. Hij is trouwens als 20 jaar aan de slag rond dit thema en gaat weldra met de meer lichaamsgerichte mensen als Levine en St. Just aan de slag. Waarom werkt zijn benadering? Hij brengt de innerlijke dynamiek waar iemand door trauma in gevangen zit op een heel bijzondere manier naar boven d.m.v. opstellingen. Mensen die ervaring hebben met Voice Dialogue zullen het werken met "delen" hier zeker in herkennen. Door de innerlijke dynamiek transparant te maken, brengt Ruppert zijn cliënten tot een keuzepunt waardoor ze bewust uit de dynamiek kunnen stappen. Je herkent hier vast het principe: "Geen verandering zonder bewustwording" in. Trauma in onze maatschappij Daarenboven - en daar gaat Anngwyn St. Just haar werk dieper op in - kan een gehele groep, gemeenschap, familie, ... vast komen te zitten door trauma. Zij werkte in die zin heel veel met direct en indirect trauma gelinkt aan oorlog, natuurrampen, ... . En op wereldschaal is dat niet min. Ook dit soort trauma werkt soms generaties door. WOI en WOII - als we even kijken naar Vlaanderen - lijken al een hele tijd achter de rug maar tijdens opstellingen, blijkt dat plots terug heel dichtbij te komen. Door vaak op te stellen en opstellingen bij te wonen, worden meer en meer mensen bewust van die realiteit en dat is goed. En zo kom ik bij de verontschuldigingen van de Australische Eerste Minister Gillard. Als je dit stukje bekijkt, dan zal je heel veel van wat hierboven geschreven staat voelen en mogelijks begrijpen. Hoe meer leiders zich open stellen voor deze realiteit van ons mens zijn, hoe beter ze in staat zullen zijn om dit soort helende gebaren neer te zetten. Zo kan iets tot rust komen ... terwijl het anders blijft doorsijpelen van generatie over generatie. Sterk staaltje van maatschappelijk leiderschap. Bekijk het stukje en voel ... Wil je meer weten of leren over dit thema, aarzel dan niet om me te contacteren ... Met heel veel dank aan Ben Eyckmans die initiatiefnemer was achter dit Seminar en Lieve Scheepers die de verontschuldigingen van de Australische Eerste Minister Gillard onder mijn aandacht bracht. Meer lezen over dit ontzettend boeiende thema: "The Revolutionary Trauma Release Process: Transcend Your Toughest Times," van David Berceli "Embracing Your Inner Critic: Turning Self-Criticism into a Creative Asset," van Hal & Sidra Stone Van recent naar minder recent: "Bevrijding van trauma, angst en onmacht. Op weg naar gezonde autonomie en liefde, nieuwe inzichten in het werken met opstellingen" - "Symbiose en autonomie. Een weg uit symbiosetrauma en destructieve afhankelijkheid. Traumaopstellingen als nieuwe benadering" - "De verborgen boodschap van psychische stoornissen. De waarheid heelt de waan. Een revolutionaire kijk op psychosen en vormen van schizofrenie en de helende werking van familieopstellingen" alle drie van Franz Ruppert "Waking the Tiger" - "In an Unspoken Voice" van Peter Levine "Relative Balance in an Unstable World: A Search for New Models for Trauma Education and Recovery" - "A Question of Balance" - "Trauma. Time, Space & Fractals" van Anngwyn Saint-Just "Help for the Helper: The Psychophysiology of Compassion Fatigue and Vicarious Trauma," van Babette Rotschild en Marjorie Rand "Stapeltjesverdriet" van Sabine Noten "Petits deuils en entreprise" van Jacques-Antoine Malarewicz